Espresso: Küçük Fincanda Yoğun Lezzet!
Tüm dünyaya İtalya’dan yayılan espresso kahvesi, oldukça yoğun aromalı ve çoğunlukla sert içimli olarak tanımlanan bir kahve türü olarak bilinir. 1901 yılında espresso makinesini icat eden İtalyan girişimci Luigi Bezzerra, 1933 yılında Trieste şehrinde bir şirket kurar ve böylece 1935 yılında espresso kahveyi İtalya sınırlarının dışına yayan espresso makinesi piyasaya çıkar.
Kahvenin çok kısa bir sürede hazırlanması, İtalyanca “basınçla yapılan” anlamını da taşıyan “espresso” tanımını doğurur. Hızla hazırlanması ve yoğun tadı ile öne çıkan espresso; su, süt ya da her ikisi kullanılarak seyreltilebilir. Kahvenin seyreltilerek içilmesi, genellikle yoğun kahve aromasının hitap etmediği kişiler tarafından tercih edilir.
O halde tüm detayları içeren espresso dersine başlıyoruz, hazır mısınız?
Espresso Kahve Nedir?
Yoğun, kuvvetli ve sert bir tat profiline sahip, orijinal dilinde tam kullanımı ‘caffè espresso’ olan espresso kahvesi, “hızlı” veya “özel olarak yapılmış” anlamına gelir, dünyanın birçok yerinde yine hızlı kelimesine karşılık gelen express ifadesine ithafen expresso olarak da adlandırılır.
Diğer kahve türlerinden farklı bir yöntem kullanılarak elde edilen espresso, kavrulmuş ve ince çekilmiş kahve tozunun içinden 90 derece sıcaklıkta suyun çok kısa bir sürede yüksek basınçla geçirilmesi ve böylece kahve çekirdeklerinin renginin, tadının ve aromasının suya taşınması ile elde edilir.
Diğer bir ifadeyle espresso, kahve çekirdeğine has bir özellik ya da çekirdeği fırınlama özelliği değildir, espresso makineleri ile yüksek bir basınçla kısa sürede kahve çekirdeklerinin özünün çıkartılmasıdır.
7 ya da 9 gram kahve kullanılarak hazırlanan 30 ml bir fincan espresso, bir shot (tek kişilik) olarak servis edilir. Tam bir espresso keyfi için servisten önce espresso fincanı olarak adlandırılan fincanı ısıtabilirsiniz. Espresso kahvesi aynı zamanda Batı kökenli kahve pişirme yöntemleri arasında Türk kahvesine en çok benzeyen kahvedir. Espresso, tek başına içilebileceği gibi, farklı kahve içeceklerinin temelini oluşturan bir bileşen olarak da kullanılabilir.
Espresso, sipariş ederken shot veya double gibi 2 kavramla karşılaşabilirsiniz. Espresso shot, 1 adet espresso demlemesini ifade ederken espresso shot 2 adet espresso demlemesidir. 1 shot espresso 25-30 ml, 2 shot yani double espresso ise 50-60 ml hacmindedir. Double espresso daha yoğun bir aromaya sahiptir.
Espresso lungo İtalyanca “uzun espresso” anlamına gelir. Klasik espressodan daha uzun demleme süresine sahiptir; bu nedenle içimi daha kolay ve yumuşaktır. Espresso lungo daha uzun süre demlenir, daha fazla su içerir. Tek bir espressonun 50-60 ml hacimdeki versiyonudur.
Espresso Kahvenin Özellikleri
- Yoğun Tat ve Aroma: Kısa sürede ve yüksek basınç altında demlendiği için tadı yoğundur.
- Kısa Sürede Demleme: 25 ila 30 saniye aralığında demlenir; bu nedenle sert bir aromaya sahiptir.
- Krema Tabakası: Espresso kahve üzerinde açık renkli bir köpük krema tabakası yer alır. Kahve çekirdeklerinin yüksek basınçla demlenmesi nedeniyle oluşan bu krema köpük tabakası espressoya karakteristik bir görünüm kazandırır.
- Farklı İçecekler İçin Baz Oluşturma: Espresso kahve, yoğun ve kuvvetli bir tada sahip olduğu için tek başına içilebileceği gibi americano, latte, cappuccino, macchiato gibi içecekler için baz oluşturur.
Espresso Nasıl Yapılır?
En sert kahve türü olan espresso yoğun kıvamı ile bilinir. Espresso filtre kahve farkı da temel olarak bu yoğun kıvamdır. Filtre kahvelere göre espressoda daha az su kullanılması, miligram başına daha yüksek kafeine sahip olması demektir.
Malzemeler:
- 7 ila 9 gram arası öğütülmüş kahve çekirdekleri
- 30 ila 40 ml (1 ila 1.5 ons) su
- Espresso bardağı
Yapılışı:
- Evde espresso yapımı için 7 ya da 7,5 gram öğütülmüş kahveyi ev tipi espresso makinenizin portafiltre bölümüne yerleştirip sıkıştırın.
- Daha sonra 30 mililitre suyun kahveden geçerek fincana süzülmesini bekleyin.
- Bu işlem sonucu bir shot filtre kahve elde edebilirsiniz.
Evde espresso yapmanın diğer bir yolu ise espresso potu kullanmaktır:
- Espresso potunun alt kısmındaki demliği su ile doldurup ocağın üzerine koyun.
- Çok ince çekilmiş olmayan kahvenizi metal filtre tamamen dolacak şekilde espresso potuna ekleyin ve potun alt ve üst kısımlarını sıkıca kapatıp orta ateşe ayarlanan ocağa koyun.
- Su kaynamaya başladığında metal kısımdaki kahveyi geçer ve kahveniz demliğin üst kısmında birikir.
- Kaynama sesi geldiğinde potu ocaktan alabilirsiniz.
- Kahvenin potun üst kısmına çıkma işlemi bittiğinde kahveniz hazır demektir.
İlginizi çekebilir: En İyi Kahve Makineleri Listesi: Karşılaştırmalı Özellikler
Espresso Nasıl İçilir?
Espresso klasik haliyle sıcak tüketilir ve kendine has Türk kahvesine benzer küçük espresso fincanında servis edilir. Süt, süt kreması, aromalı şurup veya dondurma ile servis edilen türleri ise espresso bazlı kahve çeşitleri arasına girmektedir. (Latte, macchiato, affogato vs.)
Espresso içimi ile ilgili en ilginç bilgilerden biri bu kahvenin ayakta içilmesidir. Çünkü espresso, adını da aldığı hızlı hazırlanma özelliği sayesinde İtalya’da bir kültürü temsil eder. İtalya’da espresso ayakta ve çabuk içilmesi gereken bir kahve olarak kabul görür.
Espressoyla ilgili diğer bir bilgi de kahvenin üzerinde krema yani köpük olması gerektiğidir. Krema, altında kalan aromanın ve tatların dağılmamasını ve siz içene kadar fincanda sizi beklemesini sağlar. Hatta kremanın erimişlik oranı espressonun ne kadar süre önce hazırlandığı ile ilgili bilgi verir. Bu nedenle üzerinde kreması olmayan espressonun taze yapılmış olmadığının akılda bulundurulması gerekir.
Espresso Kahve Çeşitleri Nelerdir?
Espresso tek başına içilebileceği gibi espresso bazlı kahve çeşitleri için de bir baz oluşturabilir. Espresso, su, krema ya da süt katılarak, fincandaki haline süt ekleyerek, çikolata ile tadlandırılarak ya da farklı aromalarla zenginleştirilerek başka adlar alır. İşte bu isimlerin listesi:
- Americano: Bir fincanın 2/3’ünün sıcak su ile doldurulup üzerine espresso ilave edilerek hazırlanan kahve americano olarak adlandırılır. Americano espressoya göre seyreltilmiştir ve içimi daha kolaydır.
- Macchiato: İtalyanca lekeli anlamına gelen macchiato, espressonun sert tadının buharda ısıtılan süt ve köpükle yumuşatıldığı kahve türüdür. Macchiatoya farklı şuruplar da eklenebilir.
- Latte: 1 shot espresso üzerine buharla ısıtılmış süt ve 1 cm köpük ilave edilerek hazırlanan latte ise cam bardakta servis edilir. Latte soğuk süt ve buz kullanılarak da hazırlanabilir. Soğuk latte, iced latte olarak adlandırılır.
- Cappuccino: Lattenin iki katı kadar süt köpüğüne sahip olan ve tat olarak latteye çok benzeyen cappuccino da espresso çeşitleri arasında yer alır. Cappuccino rendelenmiş çikolata ile de servis edilebilir.
- Flat White: Avustralya menşeli flat white da cappuccino gibi buharla ısıtılmış süt ile hazırlanır; ancak flat white kahveye köpük eklenmez.
- Mocha: Espresso çeşitlerinden bir diğeri ise mochadır. Mochanın, cappuccino ve sıcak çikolata arasında bir tadı vardır ve bir shot espressoya süt ve bir kaşık çikolata tozu ilave edilerek elde edilir. Daha sonra bardağa 2 ya da 3 cm’lik köpük eklenir ve tekrar çikolata tozu serpilir.
- White Chocolate Mocha: Çikolata olarak beyaz çikolata kullanıldığında bu kahve çeşidi white chocolate mocha olarak adlandırılır.
Espresso Bazlı Kahve | İçerik | Espresso Miktarı |
---|---|---|
Espresso | Sadece espresso | 25-30 ml |
Americano | Espresso ve sıcak su | 30-60 ml |
Cappuccino | Espresso, süt köpüğü ve süt | 30 ml |
Latte | Espresso ve buharla ısıtılmış süt | 30-60 ml |
Macchiato | Espresso ve süt köpüğü | 30 ml |
Mocha | Espresso, sıcak çikolata ve süt | 30-60 ml |
Flat White | Espresso ve süt | 30-60 ml |
Espresso Kaç Kalori?
İtalya’ya özgü ince çekilmiş ve koyu kavrulmuş bir kahve çeşidi olan espresso, kahve severlerin favori içeceklerinden biridir. Espresso kalori açısından da kahve tutkunlarının dikkatini çeker:
- 100 gram espressoda yaklaşık 21 kcal bulunur.
- Ortalama 29 grama denk gelen 1 shot espresso 6 kcal içerir.
- 75 gram double espresso 16 kcal içerir.
Kahve Türü | Miktar | Kalori Değeri (kcal) |
---|---|---|
Espresso (100 gram) | 100 gram | 21 kcal |
Espresso (1 shot) | Yaklaşık 29 gram | 6 kcal |
Double Espresso | Yaklaşık 75 gram | 16 kcal |
İlginizi çekebilir: Hangi Starbucks Kahvesi Kaç Kalori?
Espresso Faydaları Nelerdir?
Başlı başına bir kültürü temsil eden espressonun bilinen birçok faydası vardır:
- Hafızayı güçlendirmesi espresso faydaları arasında ilk akla gelenler arasındadır. California Üniversitesi’nden Dr. Michael Yassa’nın yaptığı araştırmaya göre günde 2 fincan espresso uzun belleği güçlendirir ve hafızayı geliştirir.
- Espresso içerdiği kafein sayesinde dikkati ve konsantrasyonu artırır. Kafein zihni uyanık tutar, yorgunluk hissini azaltır ve böylece dikkati artırmakta etkilidir.
- Espresso kilo vermeye yardım edebilir. Düşük kalorili bir kahve türü olan espresso spor yaparken performansı artırır ve kilo vermenize olanak tanır.
- Espresso inme riskini azaltır. İsveçli araştırmacı Susanna Larson’un yaptığı bir çalışmaya göre günde 1 fincan Espresso antioksidan özelliği sayesinde felç riskini azaltır.
- Espresso diyabet riskini azaltır. Harvard Halk Sağlığı Okulu tarafından yapılan bir araştırmada günde 1 fincandan fazla espresso içmek, hem kadınlarda hem erkeklerde tip 2 diyabet riskini %11 düzeyinde düşürür.
Espresso Zararları ve Yan Etkileri
Birçok faydası olan espressonun yan etkileri de bulunur. Yan etkiler ve zararlar daha çok espressoda bulunan kafein içeriği ile ilgilidir.
- Çoğu zaman keyif için içilen espressodaki kafein kalbe giden kan akışını yavaşlatabilir. Kan akışının yavaşlaması ise kalbe zarar verebilir.
- Aşırı espresso tüketimi kalp atışlarını hızlandıracak şekilde uyarıcı etki yapabilir.
- Kafein, özofagusu etkileyerek mide ekşimesi yani reflüye neden olabilir.
- Espressonun içeriğinde bulunan kafein adrenalin gibi vücudun titremesine yol açan hormonları uyarabilir.
- Adrenalin hormonu bazı kişilerde anksiyeteye neden olabilir.
- Kafein böbreklerin daha fazla idrar üretmesine sebep olabilir.
Espresso Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Espresso ile Filtre Kahve Aynı Mı?
Hayır, espresso ile filtre kahve birbirinden hazırlanış biçimi ve kahve öğütme derecesi bakımından farklı 2 kahve türüdür.
Filtre kahve, french press yöntemiyle demlenebilir veya filtre kağıtlarından kahvenin süzülmesiyle hazırlanabilir. Daha az yoğunluk içeren, yumuşak içimli kahvelerdir. Filtre kahve büyük bir kahve kupası ya da fincanını doldurabilecek kadar geniş hacimlidir. Uzun içim sürelidir.
Espresso kahve, çok ince öğütülmüş kahve çekirdeklerinin espresso kahve makinesinde kısa sürede (25-30 saniye) yüksek basınçla demlenmesinden elde edilir. Yoğun ve acı bir tat profiline sahiptir. Espresso kahve, Türk kahvesine benzer çok küçük kahve fincanlarında servis edilir; çünkü aroması yeterince serttir. Espresso, filtre kahveye göre daha fazla kafein içerir. Kısa içim sürelidir.
Espresso Kahve Acı Mı?
Evet, espresso kahve aroması yoğun ve acıdır. Tıpkı sade (şekersiz) Türk kahvesine benzer. Eğer sert kıvamlı kahveler size yoğun ve acı geliyorsa americano, latte, macchiato ya da filtre kahve gibi farklı, su ile seyreltilmiş ya da süt ile yumuşatılmış diğer kahve türlerini tercih edebilirsiniz.
Espresso Sade İçilir Mi?
Evet, espresso sade ve klasik hazırlanış biçimiyle içilebilir. Yoğun ve sert kahve tadından hoşlanıyorsanız espresso kahve size hitap edecektir. Su ile seyreltilmiş formu americano, süt ile hazırlanan formları latte, macchiato, mocha gibi çeşitlenebilir.
Kahvenin Faydaları: Hangi Kahve Neye İyi Gelir?
Türk Kahvesi Faydaları: Her Gün İçmek Neye İyi Gelir?
Soğuk Kahve Çeşitleri: Evde En İyi Soğuk Kahve Tarifleri
Kahve Çeşitleri Nelerdir? Türk ve Dünya Kahveleri Resimli Listesi
Türk Kahvesi Zayıflatır Mı? Türk Kahvesi Diyeti, 7 Günlük Diyet Listesi