Kayısı Çayı Ne İşe Yarar?
Kayısı çayı, kayısı meyvesi veya yapraklarından elde edilen, zengin besin içeriği ile sağlık yararları sunan çaylardan biridir. Kayısı çayı faydaları, kayısı meyvesinin içerdiği antioksidanlar ve vitaminlerden gelir. Çayın barındırdığı fenolik bileşikler ve karotenoidler, enflamasyonu düşürür. Kayısı çayı sindirim sistemini düzenleyici etkisi ile mide rahatsızlıklarına iyi gelirken, düzenli tüketimi bağışıklığı destekleyici bir etki sağlayabilir.
Kayısı Çayı Faydaları Nelerdir?
- Kansızlığa iyi gelir.
- Bağışıklığı güçlendirir.
- Sindirimi düzenler.
- Anksiyete, stres ve yorgunluğa iyi gelir.
- Konsantrasyonu artırır.
- Bağırsakları çalıştırır, kabızlığa iyi gelir.
- Sıvı dengesini korur.
- Gaz sorununu hafifletir.
İçeriğinde lif barındıran kayısı çayı, bağırsakları çalıştırır ve sindirimi kolaylaştırır. Böylece, herhangi bir şekilde ortaya çıkmış kabızlık ya da gaz sancısına benzer problemlere iyi gelebilir. Mide asidine bağlı mide ekşimesi, yanması, reflü problemlerini hafifletebilir.
Kansızlığa İyi Gelir
Kayısı çayı, demir içerdiği için kansızlığa iyi gelebilir. Demir, vücutta kırmızı kan hücreleri üretip anemi gibi demir eksikliğine bağlı durumları önleyebilir. Kayısı çayı, demir emilimini destekleyen C vitamini de içerdiğinden kansızlıkla mücadelede etkili olabilir.
Çalışma: Hallberg, L. E. I. F., Brune, M. A. T. S., & Rossander, L. E. N. A. (1989). The role of vitamin C in iron absorption. International journal for vitamin and nutrition research. Supplement= Internationale Zeitschrift fur Vitamin-und Ernahrungsforschung.
Bulgular: Bu çalışma, demir ihtiyacının enerji gereksinimi azalmasına rağmen aynı kaldığını, dolayısıyla demirin daha iyi emilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Diyetteki demirin biyoyararlanımını artırmak için demir emilimini artıran bileşenlerin miktarını artırmak önerilmektedir. Kayısı çayında da bulunan bu mekanizma, kansızlık riskini azaltabilir.
Kaynak: Supplement.
Bağışıklığı Güçlendirir
Kayısı çayı, C vitamini açısından zengindir. C vitamini, enfeksiyonlarla mücadele eden beyaz kan hücrelerinin oluşumunu artırır.
Bilimsel Çalışma: 2013’te yapılan bir çalışmada, kayısıda bulunan karotenoidlerin bağışıklık sistemini aktive ettiği ve serbest radikalleri azalttığı gösterilmiştir (Antioxidants, 2013).
Sindirimi Düzenler
Kayısı çayı, diğer pek çok sebze ve meyve gibi lif içeriği yüksek olan kayısıdan üretildiği için sindirimi düzenleyebilir. Lif, bağırsaklardaki devinimi teşvik edebilir. Kayısı çayının hafif müshil etkisi bağırsakları çalıştırır.
Bilimsel Çalışma: 2017’de yapılan bir araştırma, kayısıda bulunan çözünür liflerin bağırsak hareketlerini düzenlediğini ve kolon sağlığını desteklediğini göstermiştir (Journal of Nutritional Biochemistry, 2017).
Anksiyete, Stres ve Yorgunluğa İyi Gelir
Kayısı çayı içinde bulunan antioksidanlar ve magnezyum gibi mineraller sinir sistemini gevşetebilir. Bu çayın rahatlatıcı etkileri, kaygı seviyelerini azaltabilir. Kayısının içerdiği magnezyum beyin fonksiyonlarına katılarak stres tepkisini düşürebilir.
Kayısı çayı içmek, zihni sakinleştirerek yoğun ve stresli günlerde rahatlamaya katkı sunabilir. Kayısının polifenoller açısından zengin olduğu ve bu bileşiklerin stres hormonlarını düzenleyebildiği kanıtlanmıştır (Food Chemistry, 2015).
Çalışma: Semwal, P. C., Semwal, A., Bhatt, S. P., Parashar, T., & Jakhmola, V. (2023). Apricot-A New Source Of Chemically Active Constituents: A Medicinal Overview.
Bulgular: Bu çalışmada, kayısının B grubu vitaminler açısından zengin olduğu belirtilmektedir. Bu da kayısının, endişe ve stres gibi ruhsal durumlarda yararlı olabileceğini göstermektedir.
Kaynak: Biomedical and Pharmacology Journal.
Konsantrasyonu Artırır
Kayısı çayı, zihinsel berraklık ve odaklanma yeteneğini artırmaya yardımcı olur. İçerdiği magnezyum, hafıza ve bilişsel işlevleri geliştirip zihinsel odaklanmaya katkıda bulunur.
Çalışma: Barbagallo, M., Veronese, N., & Dominguez, L. J. (2021). Magnesium in aging, health and diseases.
Bulgular: Bu çalışma, yaşla birlikte azalan magnezyum (Mg) alımının zihinsel ve bedensel sağlık üzerindeki etkilerini ele alıyor. Mg seviyelerinin dengelenmesi, oksidatif stresi azaltmada ve yaşla bağlantılı zihinsel odaklanma sorunlarını önlemede yardımcı olabilir.
Kaynak: Nutrients.
Bağırsakları Çalıştırır, Kabızlığa İyi Gelir
Lifler, bağırsaklardaki suyu emerek hacim oluşturur, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Düzenli bağırsak hareketleri toksinlerin vücuttan daha hızlı atılmasını sağlar. Lif bakımından zengin olan kayısı çayı, bağırsak sağlığını koruyarak sindirim sisteminin düzgün işleyişine katkıda bulunabilir.
Çalışma: Minaiyan, M., Ghannadi, A., Asadi, M., Etemad, M., & Mahzouni, P. (2014). Anti-inflammatory effect of Prunus armeniaca L.(Apricot) extracts ameliorates TNBS-induced ulcerative colitis in rats.
Bulgular: Bu çalışmada, kayısının antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri nedeniyle bağırsak hastalıkları için potansiyel bir tedavi seçeneği olabileceği öne sürülmektedir.
Kaynak: Research in pharmaceutical sciences.
Sıvı Dengesini Korur
Kayısı çayı, potasyum gibi elektrolitler içerir. Bu da vücudun sıvı dengesini koruyabilir. Potasyum, hücreler arası sıvı dengesini düzenlediği için vücuttaki fazla sıvının atılmasını sağlar. Bu sayede kayısı çayı, vücuttaki su ve mineral dengesini koruyarak şişkinlik ve ödeme karşı etkili olabilir.
Çalışma: Minaiyan, M., Ghannadi, A., Asadi, M., Etemad, M., & Mahzouni, P. (2014). Anti-inflammatory effect of Prunus armeniaca L.(Apricot) extracts ameliorates TNBS-induced ulcerative colitis in rats.
Bulgular: Bu çalışma, Prunus armeniaca L. (kayısı) çekirdeği özütü ve yağının farelerde ülseratif kolit üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Kayısı çekirdeği özütü, suyu ve yağının, sıvı dengesini korumada, şişkinlik ile ödeme karşı etkili olabileceğini ve inflamatuvar bağırsak hastalıklarında tamamlayıcı bir tedavi olarak kullanılma potansiyelinden bahsedilmektedir.
Kaynak: Research in pharmaceutical sciences.
Gaz Sorunlarını Hafifletebilir
Kayısı çayının sindirim sistemi üzerindeki yatıştırıcı etkileri, gaz ve şişkinlik gibi sorunların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Kayısının sindirimi kolaylaştıran bileşenleri, bağırsak gazlarını azaltarak rahatlatabilir.
Çalışma: Anderson, J. W., Baird, P., Davis Jr, R. H., Ferreri, S., Knudtson, M., Koraym, A., … & Williams, C. L. (2009). Health benefits of dietary fiber.
Bulgular: Bu çalışma, diyet lifi alımının sağlık üzerindeki faydalarını ele almaktadır. Çalışmaya göre, yüksek lif alımına sahip bireylerde kalp hastalıkları, inme, hipertansiyon, diyabet, obezite ve bazı sindirim hastalıkları riski önemli ölçüde düşmektedir. Gaz sorunlarına yönelik olarak, lifin sindirim sistemindeki faydalarının, özellikle kabızlık gibi durumlarla ilişkili rahatsızlıkları hafifletebileceği çıkarımı yapılmaktadır.
Kaynak: Nutrition reviews.
Kayısı Çayı Zayıflatır Mı?
Kayısı çayı, düşük kalorili yapısı ve lif içeriği sayesinde dolaylı olarak kilo kontrolüne katkı sağlayabilir. Lif içeriği ile sindirimi kolaylaştırır. Antioksidan bileşikler ve vitaminlerden zengin olması metabolik fonksiyonları düzenleyip vücudun genel sağlığını koruyabilir. Kayısı çayı aynı zamanda vücudun su dengesini koruyucu hafif diüretik bir etki gösterebilir.
Her halükarda kayısı çayı doğrudan bir “zayıflama çayı” olarak kabul edilmemeli, sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivitenin destekleyici parçası olarak düşünülmelidir.
Çalışma: Al-Soufi, M. H., Alshwyeh, H. A., Alqahtani, H., Al-Zuwaid, S. K., Al-Ahmed, F. O., Al-Abdulaziz, F. T., … & Mediani, A. (2022). A review with updated perspectives on nutritional and therapeutic benefits of apricot and the industrial application of its underutilized parts.
Bulgular: Bu çalışma, kayısı konusuna odaklanıp kayısının sağladığı çeşitli faydalar nedeniyle kayısı türlerinin birçok uygulamada kullanılabileceğinden bahsetmektedir. Kayısının özellikle de antioksidan, antiinflamatuar ve antimikrobiyal ajanlar olarak hareket edebildiği için tıbbi kullanıma değinmektedir.
Kaynak: Molecules.
Tarif için: Kayısı Suyu Nasıl Yapılır?
Kayısı Çayı Zararları ve Yan Etkileri
Kayısı çayı birçok fayda sağlasa da bazı yan etkiler ve riskler de içerebilir. Kayısı çayı zararları özellikle hassas bünyelerde veya aşırı tüketim durumunda ortaya çıkabilir.
- Alerjik Reaksiyonlar: Kayısı veya benzeri meyvelere alerjisi olan kişiler, kayısı çayı tüketirken dikkatli olmalıdır. Bu çay, alerjik bireylerde cilt döküntüleri, kaşıntı veya nadir durumlarda anafilaktik reaksiyonlara yol açabilir.
- Hamilelik ve Emzirme Dönemi: Kayısı çayı, hamile veya emziren kadınlar için güvenli olmayabilir. Bu dönemlerde aşırı bitkisel çay tüketimi bazı istenmeyen etkiler yaratabileceğinden, hamile ve emziren kadınların kayısı çayını dikkatli tüketmeleri önerilir.
- Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları: Kayısı çayı, fazla tüketildiğinde bazı kişilerde ishal veya mide rahatsızlığına yol açabilir. Çayın lif içeriği yüksek olduğundan, günlük tüketim miktarı sınırlandırılmalıdır.
- İlaç Etkileşimleri: Kayısı çayı, kan inceltici veya diyabet ilaçları gibi bazı ilaçlarla etkileşime girebilir.
Kayısı Çayı Nasıl Yapılır?
Kayısı çayı yapmak için öncelikle kaliteli kayısılar tercih edilmelidir; organik ve sülfürsüz kuru kayısılar daha doğal bir tat verir.
Malzemeler:
- 1-2 adet kuru kayısı veya 1 adet taze kayısı
- 1 fincan sıcak su
- İsteğe bağlı olarak bal veya tarçın gibi tatlandırıcılar
Yapılışı:
- Hazırlık: Kuru kayısılar küçük parçalara ayrılır veya taze kayısılar dilimlenir. Parçalar daha iyi bir tat yoğunluğu ve lezzet için doğranabilir.
- Demleme: Kayısı parçaları kaynar suya eklenir. Yaklaşık 5-10 dakika kadar demlenmeye bırakılır. Kayısıların suya lezzetini iyice bırakabilmesi için bu süre önemlidir.
- Süzme ve Servis: Çay süzüldükten sonra isteğe bağlı olarak bal veya tarçın eklenerek tatlandırılabilir. Sıcak veya soğuk olarak servis edilebilir.
Tarif için: Kayısı Hoşafı Tarifi (Videolu)
Kayısı Çayı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Hamilelikte Kayısı Çayı İçilir Mi?
Hamilelik döneminde kayısı çayı tüketimi çoğu zaman önerilmez. Kayısı çayı, müshil etkisi nedeniyle bağırsak devinimlerini artırabilir; bu da hamilelik sürecinde sindirim sistemini hassas olan anne adaylarında kramp veya mide rahatsızlığı gibi sorunlara yol açabilir.
Emziren Anne Kayısı Çayı İçebilir Mi?
Kayısı çayı, anne sütünden geçerek bebekte gaz veya bağırsak hareketliliği sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden emziren annelerin kayısı çayı içmeden önce bir sağlık uzmanına danışması ve bebeğin sindirim sağlığını göz önünde bulundurması önemlidir.
Kayısı Çayı Kabızlığa İyi Gelir Mi?
Evet, kayısı çayı kabızlığa iyi gelir. Müshil etkisi, bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlık sorununu hafifletir ve sindirim sisteminin daha rahat çalışmasını sağlar. Bu nedenle, kabızlık şikayeti yaşayan kişilerde kayısı çayı düzenli ancak ölçülü olarak tüketilebilir.
Kayısı Çayı Ne Zaman İçilir?
Kayısı çayı, sindirimi kolaylaştırıcı etkisinden dolayı akşam yemeklerinden sonra veya yatmadan önce tüketilir.
Kayısı Çayı İshal Yapar Mı?
Evet, kayısı çayı yüksek miktarda tüketildiğinde ishal yapabilir. Doğal bir müshil etkisine sahip olan kayısı çayı, bağırsak hareketlerini artırır.
Kayısı Çayı Yağ Yakar Mı?
Kayısı çayı doğrudan yağ yakıcı bir etkiye sahip değildir; ancak sindirime katkıda bulunan etkisi nedeniyle kilo verme sürecine katkıda bulunabilir. Lif içermesi sayesinde tokluğu sağlayarak aşırı yemeye olan ilgiyi düşürebilir.
En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktor desteği alınız. İçeriğimizde yer alan bilgiler reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…
Kayısı Kaç Kalori?
Kayısı Faydaları Nelerdir?
Kayısı Çekirdeğinin Bilmediğiniz 8 Faydası
Kayısı Nasıl Yetiştirilir? Türkiye’de Kayısı Nerede Yetişir?
Kayısı Çekirdeği Yağı Faydaları, Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır?