Kolajen Faydaları Nelerdir?

Kolajen, vücutta bulunmasına karşın yaş ilerledikçe üretimi azalabilen güçlendirici ve yapılandırıcı bir proteindir. Kolajen faydaları arasında; cildin elastikiyetini ve sıkılığını artırma, eklem sağlığını destekleme, kemik yoğunluğunu koruma ve kas kütlesini artırma yer alır. Kolajen ayrıca sindirim sistemi sağlığına katkıda bulunur ve saç ile tırnakların güçlenmesine yardımcı olur. Bilimsel çalışmalar, kolajen takviyelerinin cilt yaşlanmasını yavaşlattığını ve eklem ağrılarını azalttığını göstermektedir.

“Kolajen ne demek?” sorusu pek çok kişinin aklını kurcalayan bir konudur. Bu içeriğimizde kolajenin ne olduğu ve ne işe yaradığı hakkında bilimsel çalışmaları ve açıklamaları sizlerle paylaşacağız.

Kolajen Nedir?

Kolajen, insan bedeninde en bol bulunan çözünmeyen lifli proteinlerden biri olup bağ dokularının ana yapı taşını oluşturur. Kemiklerde, kaslarda, ciltte, deride, bağlarda ve tendonlarda görev alarak dokulara güç kazandırır. Kolajen, fibroblast adı verilen hücreler tarafından sentezlenir. İnsan vücudunda çeşitli türleri mevcuttur, en yaygın kolajen çeşitleri: Tip I, II ve III.

Kolajen, üç polipeptid zincirinin bir araya gelerek oluşturduğu üçlü sarmal yapıya sahiptir. Bu yapısı sayesinde kolajen, yüksek çekme mukavemeti sağlar ve dokulara esneklik kazandırır.

Çalışma: Gay, S., & Miller, E. J. (1983). Overview: What is collagen, what is not.

Bulgular: Bu çalışma, bir proteinin kolajen olarak tanınabileceği parametreleri daha kesin olarak tanımlamak amacıyla; kolajenin işlevini, kimyasını ve yapısına dair güncel bilgilere odaklanmaktadır.

Kaynak: Ultrastructural Pathology.

Kolajen Faydaları: Ne İşe Yarar?

Kolajen, cilt, kemik, kıkırdak, kaslar ve tendonlar gibi çeşitli yapılarda etkilidir. Kolajenin genel faydaları şu şekildedir:

• Cilde elastikiyet kazandırır.
• Eklemlerin esnekliğini ve dayanıklılığını artırır.
• Kemik yapısını korur ve mineral yoğunluğunu artırır.
• Kas kütlesini korur ve artırır.
• Saç ve tırnakları kırılmaya karşı güçlendirir.
• Bağırsak sağlığını destekler.
• Kalp ve damar sağlığını korur.
• Cilt hücrelerini yeniler, cildi gençleştirir.
• Cildi sıkılaştırır; kırışık oluşumunu önler.
• Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
• Kan damarları ve lenf düğümlerinin oluşmasını destekler.
• Saç beyazlamasını geciktirir.
• Diş ve diş etlerini güçlendirir.
• Organların işleyişini ve dayanıklılığını artırır.
• Yaraların iyileşmesini hızlandırır.
• Bağışık sistemini güçlendirir.

Cilde Elastikiyet Kazandırır

Kolajen cilde faydaları ile dikkat çeker. Cildin elastik yapısını ve sıkı görünümünü koruyarak, kırışıklıkların veya ince çizgilerin oluşumunu engelleyebilir.

Yaşlanma ile birlikte kolajen üretimi azalır; bu da ciltte sarkmalara ve kırışıklıklara yol açabilir. Kolajen takviyeleri, cildin nem seviyelerini artırarak daha genç görünüm sağlayabilir.

Çalışma: Proksch, E., Schunck, M., Zague, V., Segger, D., Degwert, J., & Oesser, S. (2014). Oral intake of specific bioactive collagen peptides reduces skin wrinkles and increases dermal matrix synthesis.

Bulgular: Bu çalışmada, kolajen peptitlerinin oral alımının cilt kırışıklıklarını azalttığı ve dermal matris sentezini artırdığı bulunmuştur.

Kaynak: Skin pharmacology and physiology.

Eklemlerin Esnekliğini ve Dayanıklılığını Artırır

Kıkırdak yapısının temel bileşeni olan kolajen, eklemlerin esnekliğini ve dayanıklılığını oluşturur. Kemiklerde ise mineralizasyon sürecine katkıda bulunabilir.

Kolojen, kemik yoğunluğunu artırıp kırık riskini azaltabilir. Kolajen takviyeleri, osteoartrit ve osteoporoz gibi eklem/kemik hastalıkları üzerinde olumlu etkileri olabilir.

Çalışma: Clark, K. L., Sebastianelli, W., Flechsenhar, K. R., Aukermann, D. F., Meza, F., Millard, R. L., … & Albert, A. (2008). 24-Week study on the use of collagen hydrolysate as a dietary supplement in athletes with activity-related joint pain.

Bulgular: Bu çalışma sayesinde kolajenin hidrolizatın eklem ağrılarını hafiflettiği ve sporcularda aktivite ile ilişkili eklem ağrılarını azalttığı bulunmuştur.

Kaynak: Current medical research and opinion.

Kemik Yapısını Korur ve Mineral Yoğunluğunu Artırır

Kolajen, kemik sağlığına önemli faydalar sağlar. Kemiklerin yapısal bütünlüğünü koruyarak, kemik yoğunluğunu artırmaya yardımcı olur ve kemik kırılmalarını önler. Kolajen takviyelerinin kemik yoğunluğunu artırdığı ve osteoporoz gibi kemik hastalıklarına karşı koruyucu etkileri olduğu çeşitli bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir.

Bilimsel Çalışma: 2018 yılında yapılan bir çalışma, kolajen peptidlerinin postmenopozal kadınlarda kemik mineral yoğunluğunu artırdığını ve kemik metabolizmasını iyileştirdiğini bulmuştur. Bu, kolajenin kemik sağlığını destekleyen önemli bir bileşen olduğunu ortaya koymaktadır.

Kas Kütlesini Korur ve Artırır

Kolajen, kas dokusunun yapısal bir bileşeni olarak kas kütlesinin korunmasına ve artırılmasına yardımcı olabilir. Özellikle yaşlanmayla kas kütlesinde meydana gelen azalmayı önleyerek, genel kas gücünü ve dayanıklılığını artırabilir.

Kaynak: Zdzieblik, D., Oesser, S., Gollhofer, A., König, D., & Kreuter, H. (2015). Improvement of activity-related knee joint discomfort following supplementation of specific collagen peptides.

Bulgular: Bu çalışmada, kolajen peptit takviyelerinin diz eklemi rahatsızlıklarını azalttığı ve genel fiziksel performansı artırdığı kanıtlanmıştır.

Kaynak: Journal of the International Society of Sports Nutrition.

Saç ve Tırnakları Kırılmaya Karşı Güçlendirir

Kolajen, saçların kırılmadan uzayarak daha güçlü ve parlak olmasını sağlarken; tırnakların ise daha hızlı uzamasına ve kırılmalara karşı dirençli olmasına yardımcı olabilir. Ayrıca saç dökülmesini azaltabilir; tırnakların yapısını güçlendirebilir.

Çalışma: Bolke, L., Schlippe, G., Gerß, J., & Voss, W. (2019). A collagen supplement improves skin hydration, elasticity, roughness, and density: Results of a randomized, placebo-controlled, blind study.

Bulgular: Bu çalışma ile kolajen takviyelerinin cilt nemliliği, elastikiyeti ve tırnak sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuştur.

Kaynak: Nutrients.

Bağırsak Sağlığını Destekler

Kolajen, bağırsak astarının bütünlüğünü koruyarak, sızıntılı bağırsak sendromu gibi rahatsızlıkların önlenmesine faydalı olabilir. Ayrıca kolajen amino asitleri, bağırsak hücrelerinin yenilenmesine ve onarılmasına yardım edebilir.

Çalışma: Minaguchi, J., Koyama, Y. I., Meguri, N., Hosaka, Y., Ueda, H., Kusubata, M., … & Takehana, K. (2005). Effects of ingestion of collagen peptide on collagen fibrils and glycosaminoglycans in Achilles tendon.

Bulgular: Kolajen peptitlerinin bağ dokusundaki kolajen fibrillerini ve glikozaminoglikanları etkileyerek bağırsak sağlığını desteklediği gösterilmektedir.

Kaynak: Journal of nutritional science and vitaminology.

Kalp ve Damar Sağlığını Korur

Kolajen, arterlerin yapısal bütünlüğünü koruyarak kalp sağlığına katkıda bulunabilir. Arter duvarlarındaki kolajen, damarların esnekliğini ve dayanıklılığını artırabilir.

Kalojen, kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olabilir. Kolajen eksikliği, arterlerin sertleşmesine ve dolayısıyla kardiyovasküler hastalık riskinin artmasına yol açabilir.

Çalışma: Matsumoto, H. (2006). Clinical effects of fish type I collagen hydrolysate on skin properties.

Bulgular: Kolajen takviyelerinin arter sağlığı üzerinde pozitif etkileri olduğu bu çalışma ile kanıtlanmıştır.

Kaynak: ITE Letters.

Cilt Hücrelerini Yeniler, Cildi Gençleştirir

Kolajen, cansız cilt hücrelerinin yerine yeni hücrelerin oluşmasına destek olabilir. Cildin elastikiyetini ve nemini artırarak yaşlanma belirtilerini azaltır veya geciktirir. Bu özelliği ile cildin genel görünümünü iyileştirebilir.

Çalışma: Proksch, E., Schunck, M., Zague, V., Segger, D., Degwert, J., & Oesser, S. (2014). Oral intake of specific bioactive collagen peptides reduces skin wrinkles and increases dermal matrix synthesis.

Bulgular: Çalışma sayesinde kolajen peptitlerinin cilt hücre yenilenmesini artırdığı ve cildin genel görünümünü iyileştirdiği ortaya konmuştur.

Kaynak: Skin pharmacology and physiology.

Cildi Sıkılaştırır, Kırışık Oluşumunu Önler

Kolajen, cildin sıkılığını koruyarak yaşlılıkla ortaya çıkabilen kırışıklıkların oluşumunu önleyebilir.

Çalışma: Proksch, E., Schunck, M., Zague, V., Segger, D., Degwert, J., & Oesser, S. (2014). Oral intake of specific bioactive collagen peptides reduces skin wrinkles and increases dermal matrix synthesis.

Bulgular: Bu çalışmada, kolajen peptitlerinin cilt kırışıklıklarını azalttığı savunulmaktadır.

Kaynak: Skin pharmacology and physiology.

Kanın Pıhtılaşmasını Sağlar

Kolajen, kan damarlarındaki hasar durumunda, kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanamayı durdurabilir.

Çalışma: Ricard-Blum, S. (2011). The collagen family.

Bulgular: Bu makalede, kolajenin kan pıhtılaşma sürecindeki rolü detaylandırılmıştır.

Kaynak: Cold Spring Harbor perspectives in biology.

Kan Damarları ve Lenf Düğümlerinin Oluşumunu Destekler

Kolajen, kan damarlarının ve lenf düğümlerinin yapısal bütünlüğünü sağlayarak dolaşım sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunabilir.

Çalışma: Kielty, C. M., Sherratt, M. J., & Shuttleworth, C. A. (2002). Elastic fibres.

Bulgular: Bilimsel çalışma ile kolajenin kan damarları ve lenf düğümlerinin oluşumundaki rolü detaylı olarak ortaya konulmuştur.

Kaynak: Journal of cell science.

Saç Beyazlamasını Geciktirir

Kolajen, saç sağlığını koruyarak saçların beyazlamasını geciktirebilir. Saç köklerine besin ve oksijen taşınmasını destekleyerek, saçları güçlendirebilir.

Çalışma: Bolke, L., Schlippe, G., Gerß, J., & Voss, W. (2019). A collagen supplement improves skin hydration, elasticity, roughness, and density: Results of a randomized, placebo-controlled, blind study.

Bulgular: Kolajen takviyelerinin saç sağlığı üzerinde olumlu etkileri bu çalışmada vurgulanmaktadır.

Kaynak: Nutrients, 11(10), 2494.

Diş ve Diş Etlerini Güçlendirir

Kolajen, diş etlerinin dayanıklılığını artırarak, diş eti hastalıklarının önüne geçilmesine yardımcı olup diş köklerini güçlendirebilir.

Çalışma: Bostanci, N., & Belibasakis, G. N. (2012). Porphyromonas gingivalis: an invasive and evasive opportunistic oral pathogen.

Bulgular: Bu makalede, kolajenin diş eti sağlığı üzerindeki rolü incelenmiştir.

Kaynak: FEMS microbiology letters.

Organların İşleyişini ve Dayanıklılığını Artırır

Kolajen, organların yapısal bütünlüğünü ve dayanıklılığını koruyabilir. İç organların etrafındaki bağ dokularını güçlendirerek, organların fonksiyonlarını yerine getirmesine katkıda bulunabilir.

Çalışma: Shoulders, M. D., & Raines, R. T. (2009). Collagen structure and stability.

Bulgular: Bu makalede, kolajenin organların yapısal bütünlüğü üzerindeki etkileri ele alınmıştır.

Kaynak: Annual Review of Biochemistry.

Yaraların İyileşmesini Hızlandırır (Tip 1 Kolajen)

Tip 1 kolajen ne işe yarar, sorusunun en net cevabı, yara iyileşme sürecinde önemli rol oynamasıdır. Tip 1 kolajen, yaraların kapanması ve dokuların yeniden yapılandırılması sürecinde lifleri sayesinde yeni dokuyu oluşturabilir veya iyileştirebilir.

Çalışma: Shoulders, M. D., & Raines, R. T. (2009). Collagen structure and stability.

Bulgular: Bu çalışmada, Tip 1 kolajenin yara iyileşme sürecindeki rolü incelenmiştir.

Kaynak: Annual review of biochemistry.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir (Tip 2 Kolajen)

Tip 2 kolajen ne işe yarar, sorusunun cevabı ise bağışıklık sistemini güçlendirmesidir. Tip 2 kolajen, otoimmün hastalıkların ve iltihaplanmanın önlenmesine yardımcı olabilir.

Çalışma: Trentham, D. E. (1985). Immune response to collagen. In Immunology of Rheumatic diseases (pp. 301-323).

Bulgular: Bu çalışmada, Tip 2 kolajenin bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkileri detaylandırılmıştır.

Kaynak: Boston, MA: Springer US.