Acı Badem Yağı Ne İşe Yarar?

Acı badem yağı, acı badem tohumlarından elde edilen, sağlık ve kozmetik alanlarında yaygın olarak kullanılan doğal bir yağdır. Acı badem yağı, içeriğinde bulunan glikozitler, uçucu yağlar ve yağ asitleri sayesinde, cilt sağlığından saç bakımına kadar geniş kullanım alanı ve faydalar sağlar.

Acı Badem Yağı Nedir?

Acı badem yağı, “Prunus amygdalus var. amara” türüne ait badem tohumlarından elde edilen bir yağdır ve hem kozmetik hem de sağlık alanında çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. Yağın içeriğinde yüksek miktarda oleik asit (%50-84), linoleik asit (%6-37) ve diğer doymamış yağ asitleri bulunur. Ayrıca amygdalin adı verilen glikozid, hidroliz sonrası toksik siyanür bileşenleri oluşturabilmesi nedeniyle dikkatli kullanım gerektirir.

Geleneksel olarak cilt nemlendirici, yara iyileştirici ve masaj yağı olarak tercih edilen bu yağ, antioksidan, anti-inflamatuar ve potansiyel antikanser etkileriyle de bilimsel araştırmalara konu olmaktadır. Bununla birlikte, ağız yoluyla kullanımı toksisite riskleri nedeniyle sınırlandırılmıştır.

Modern araştırmalar, acı badem yağının antioksidan özelliklerini ve serbest radikalleri azaltıcı etkilerini incelemiştir. Örneğin içerdiği fenolik bileşiklerin, hücre yaşlanması ve kronik inflamasyonla ilişkili etkileri azaltmada yardımcı olabileceği gösterilmiştir. Ayrıca belirli kanser hücre hatlarına karşı antiproliferatif etkiler göstermiştir. Yağın kozmetik kullanımları arasında ciltte nem tutma ve elastikiyetin artırılması yer alır.

Çalışma: Shalayel, M. H. F., Al-Mazaideh, G. M., Alanezi, A. A., Almuqati, A. F., & Alotaibi, M. (2023). The potential anti-cancerous activity of Prunus amygdalus var. amara extract.

Bulgular: Bu çalışma, P. amygdalus var. amara bitkisinin farklı konsantrasyonlardaki özütlerinin sekiz insan tümör hücre hattına karşı önemli anti-kanser etkiler gösterdiğini ortaya koymuştur. Özellikle NB4, Huh-7, A-549, SKOV-3, PC-3, T-24, U937 ve Hep-2 hücre hatlarında morfolojik değişikliklere yol açmış ve hücre canlılık oranını düşürmüştür. Acı badem yağını detayları olarak açıklamaktadır.

Kaynak: Processes.

Acı Badem Yağı Faydaları Nelerdir?

• Stresi azaltır.
• Kan şekerini dengeleyebilir.
• Yorgunluğu giderir.
• Cildi temizler ve nemlendirir.
• Sindirimi düzenler.
• Güneş yanıklarına iyi gelir.
• Antioksidan özelliktedir.
• Kolesterolü dengeler.
• Kilo yönetimini kolaylaştırır.
• Kas ve kemikleri güçlendirir.
• Anti-kanser etkiler gösterebilir.

Stresi Azaltır

Acı badem yağı, içeriğindeki aromatik bileşenler ve fenolik maddeler sayesinde sinir sistemini yatıştırıcı etkiler gösterebilir. Özellikle aromaterapide kullanıldığında solunum yolu ile alınan uçucu bileşenler beyindeki serotonin seviyelerini etkileyerek huzur hissi yaratabilir.

Çalışma: Ouzir, M., Bernoussi, S. E., Tabyaoui, M., & Taghzouti, K. (2021). Almond oil: A comprehensive review of chemical composition, extraction methods, preservation conditions, potential health benefits, and safety.

Bulgular: Bu çalışma, badem yağının kimyasal bileşimini, depolama koşullarını ve sağlığa olan faydalarını inceleyen bir derlemedir. Badem yağının özellikle oleik asit gibi tekli doymamış yağ asitleri bakımından zengin olduğu, ayrıca tokotrienol ve fitosteroller içerdiği belirtilmektedir. Acı badem yağı içerisindeki fenolik bileşiklerin ve yağ asitlerinin sinir sistemi üzerindeki yatıştırıcı etkileri, stresi azaltma potansiyeline işaret edebilir.

Kaynak: Comprehensive reviews in food science and food safety.

Kan Şekerini Dengeleyebilir

Acı badem yağının kan şekeri kontrolü üzerindeki etkileri, içerisindeki doymamış yağ asitlerinin insülin duyarlılığını artırıcı özelliği ile ilişkilendirilebilir. Bu durum, özellikle diyabet kontrolünde faydalı bir destek sağlayabilir.

Çalışma: Mushtaq, A., Khaliq, M., Saeed, A., Azeem, M. W., & Ghania, J. B. (2015). Almond (Purunus amygdalus L.): A review on health benefits, nutritional value and therapeutic applications.

Bulgular: Bu çalışma, Prunus amygdalus L.’un sağlık yararları, besin değeri ve terapötik uygulamaları üzerine bir derlemedir. Bademin antioksidanlar, flavonoidler, yağ asitleri, vitaminler, proteinler ve temel mineraller açısından zengin olduğu vurgulanmaktadır. Çalışmaya göre, bademin kolesterol düşürücü etkisi içerdiği fitosteroller sayesinde gerçekleşmektedir.

Kaynak: Int. J. Chem. Biochem. Sci.

Yorgunluğu Giderir

Acı badem yağında bulunan yağ asitleri ve vitamin E, enerji metabolizmasını destekleyerek yorgunluk belirtilerini hafifletebilir.

Çalışma: Moradi, B., Heidari-Soureshjani, S., Asadi-Samani, M., & Yang, Q. (2017). A systematic review of phytochemical and phytotherapeutic characteristics of bitter almond.

Bulgular: Bu çalışma, acı bademin (Prunus amygdalus var. amara) fitokimyasal bileşenleri ve terapötik özellikleri üzerine yapılmış sistematik bir derlemedir. Geleneksel ve modern tıpta acı bademin, eklem ağrılarını hafifletme de faydaları olduğu belirtilmiştir.

Kaynak: International Journal of Pharmaceutical and Phytopharmacological Research.

Cildi Temizler ve Nemlendirir

Acı badem yağı, yüksek oleik asit içeriği sayesinde ciltte nem kaybını önleyip cilt elastikiyetini artırabilir. Antioksidan özellikler gösteren fenolik bileşenler sayesinde cilt bariyerini güçlendirebilir.

Çalışma: Moradi, B., Heidari-Soureshjani, S., Asadi-Samani, M., & Yang, Q. (2017). A systematic review of phytochemical and phytotherapeutic characteristics of bitter almond.

Bulgular: Bu çalışma, acı bademin (Prunus amygdalus var. amara) fitokimyasal bileşenleri ve terapötik özellikleri üzerine yapılmış sistematik bir derlemedir. Geleneksel ve modern tıpta acı badem, cilt sağlığını koruma gibi faydaları olduğu belirtilmiştir.

Kaynak: International Journal of Pharmaceutical and Phytopharmacological Research.

Acı badem yağı, güçlü emollient (yumuşatıcı) özellikleri ve yağ çözme kabiliyeti ile cildi temizlemede etkili bir doğal alternatiftir. Yağın içeriğinde bulunan yağ asitleri, cildin doğal bariyerini desteklerken, kiri ve fazla yağı nazikçe temizler.

Çalışma: Guici El Kouacheur, K., Cherif, H. S., Saidi, F., Bensouici, C., & Fauconnier, M. L. (2023). P runus amygdalus var. amara (bitter almond) seed oil: fatty acid composition, physicochemical parameters, enzyme inhibitory activity, antioxidant and anti-inflammatory potential.

Bulgular: Çalışmada, acı badem yağının yüksek antioksidan ve anti-enflamatuar özelliklerinin cilt temizliği ve bakımı için kullanılabileceğine dair ipuçları bulunmaktadır. Yağın içeriğinde bulunan oleik asit, linoleik asit ve α-tokoferol gibi bileşenler, ciltte nemlendirme, serbest radikallerle mücadele ve inflamasyonu azaltma gibi faydalar sağlayabilir.

Kaynak: Journal of Food Measurement and Characterization.

Sindirimi Düzenler

Acı badem yağının geleneksel tıpta sindirim sorunları için kullanımı yaygındır. Yağdaki doymamış yağ asitleri, bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olup hafif müshil etkisi gösterebilir. Bu durum, özellikle kronik kabızlık gibi sorunlarda yararlı olabilir.

Çalışma: Arangia, A., Ragno, A., Cordaro, M., D’Amico, R., Siracusa, R., Fusco, R., … & Di Paola, R. (2023). Antioxidant Activity of a Sicilian Almond Skin Extract Using In Vitro and In Vivo Models. International

Bulgular: Bu çalışma, özellikle badem ekstresinin (ASE) antioksidan ve anti-enflamatuar etkilerini incelemektedir. Çalışmada, hem in vitro hem de in vivo modeller kullanılarak ASE’nin, reaktif oksijen türleri (ROS) üretimini azalttığı, lipid peroksidasyonunu önlediği ve inflamatuar göstergeleri baskıladığı görülmüştür. Acı badem yağı ve sindirim arasındaki bağlantı, özellikle badem kabuğunda bulunan polifenoller ve diğer biyoaktif bileşiklerin sindirim sırasında salınımı ile ilişkilidir.

Kaynak: Journal of Molecular Sciences.

Güneş Yanıklarına İyi Gelir

Acı badem yağı, içerdiği anti-inflamatuar bileşikler sayesinde güneş yanıklarının neden olduğu cilt iltihaplarını hafifletebilir. Yağ asitleri ve E vitamini, ciltteki hasarlı hücrelerin yenilenmesini hızlandırırken, nemlendirici etkisiyle de rahatlama sağlayabilir.

Çalışma: Čolić, S., Zec, G., Natić, M., & Fotirić-Akšić, M. (2019). Almond (Prunus dulcis) oil.

Bulgular: Bu çalışma, Prunus dulcis türü olan badem ağacının meyvesi ve özellikle badem yağının özellikleri, besin içeriği ve kullanım alanları üzerine odaklanmaktadır. Çalışma, acı badem yağının %50-70 oranında oleik asit içerdiğini, bunun da kalp-damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğunu belirtmektedir. Çalışma, bu yağın kullanımının sınırlı olduğunu ancak cilt problemlerinde etkili olduğunu ifade etmektedir. Acı badem yağının, özellikle güneş yanıkları ve UV ışınlarına bağlı cilt hasarlarında rahatlatıcı etkisi olduğu bilinmektedir.

Kaynak: Fruit oils: chemistry and functionality.

Antioksidan Özelliktedir

Acı badem yağı, fenolik bileşikler ve flavonoidler gibi antioksidanlar bakımından zengindir. Bu bileşikler, erken yaşlanma belirtilerini önleyebilir. Ayrıca, antioksidan enzim aktivitelerini çalıştırabilir.

Çalışma: El Kouacheur, K. G., Cherif, H. S., Saidi, F., Bensouici, C., & Fauconnier, M. L. (2023). Prunus amygdalus var. amara (bitter almond) seed oil: fatty acid composition, physicochemical parameters, enzyme inhibitory activity, antioxidant and anti-inflammatory potential.

Bulgular: Bu çalışma, Cezayir’e özgü Prunus amygdalus var. amara (acı badem) soğuk preslenmiş yağının antioksidan, enzim inhibitör ve anti-inflamatuar aktivitelerinin hem laboratuvar ortamında (in vitro) hem de hayvanlar üzerinde (in vivo) değerlendirildiği bir araştırmadır. Araştırmanın bulgularına göre, acı badem yağı (BAO), CUPRAC testi ile iyi düzeyde antioksidan aktivite göstermiş ve DPPH, ABTS, FRAP ve β-karoten testlerinde de orta düzeyde antioksidan etki sergilemiştir.

Kaynak: Journal of Food Measurement & Characterization.

Kolesterolü Dengeler

Acı badem yağı, doymamış yağ asitleri bakımından zengin bir içeriğe sahiptir ve bu da kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin düşmesine katkıda bulunabilir. Bu etkiler, kardiyovasküler hastalıkları önleyip antioksidan özellikleriyle oksidatif stresi azaltarak damar sağlığını destekleyebilir.

Çalışma: Demir, E., Yılmaz, Ö., & Zengin, H. (2015). The Effect of Bitter Almond Oil on the Biochemical Alterations in Muscle Tissue of Experimental Diabetes.

Bulgular: Bu çalışma, deneysel olarak diyabet oluşturulan sıçanların kas dokusundaki biyokimyasal değişiklikler üzerine acı badem yağının etkisini incelemektedir. Çalışmada, sıçanlar üç gruba ayrılmıştır: Kontrol grubu, streptozotosin (STZ) ile diyabet oluşturulan grup ve STZ ile diyabet oluşturulup acı badem yağı verilen grup (STZ+ABY). Bulgulara göre STZ grubunda, palmitik ve stearik asit gibi doymuş yağ asitlerinin (SFA) azaldığı, oleik, linoleik ve dokosaheksaenoik asit gibi doymamış yağ asitlerinin (PUFA ve USFA) ise arttığı görülmüştür. Acı bademin içerdiği doymamış yağ asitlerinin kolesterol metabolizmasını etkilediği düşünülmektedir.

Kaynak: Adıyaman University Journal of Science.

Kilo Yönetimini Kolaylaştırır

Acı badem yağında bulunan yüksek kaliteli yağ asitleri, tokluk hissini kişiye vererek kilo kontrolüne yardımcı olabilir. Özellikle düşük glisemik indeksli bir besin olması, enerji metabolizmasını destekleyip aşırı kalori alımını önleyebilir.

Çalışma: Guici El Kouacheur, K., Cherif, H. S., Saidi, F., Bensouici, C., & Fauconnier, M. L. (2023). P runus amygdalus var. amara (bitter almond) seed oil: fatty acid composition, physicochemical parameters, enzyme inhibitory activity, antioxidant and anti-inflammatory potential.

Bulgular: Bu çalışma, Algerian Prunus amygdalus var. amara’dan (acı badem) soğuk presleme yöntemiyle elde edilen yağın özelliklerini ve biyolojik aktivitelerini incelemektedir. İlk kez yapılan bu araştırmada, yağın antioksidan, enzim inhibisyonu ve anti-enflamatuar aktiviteleri hem laboratuvar ortamında (in vitro) hem de canlı organizmalarda (in vivo) değerlendirilmiştir. Acı badem yağı, α-glukosidaz ve α-amilaz enzimlerini inhibe ederek diyabetle mücadelede potansiyel göstermiştir.

Kaynak: Journal of Food Measurement and Characterization.

Kas ve Kemikleri Güçlendirir

Badem yağı, magnezyum ve kalsiyum gibi mineralleri içermesi sayesinde kas ve kemik gelişimine katkıda bulunur. Magnezyum, kas kasılmaları ve gevşemesi için hayati öneme sahiptir ve badem yağı bu mineralin emilimini artırabilir.

Çalışma: Moradi, B., Heidari-Soureshjani, S., Asadi-Samani, M., & Yang, Q. (2017). A systematic review of phytochemical and phytotherapeutic characteristics of bitter almond.

Bulgular: Bu çalışma, acı bademin (Prunus amygdalus var. amara) fitokimyasal bileşenleri ve terapötik özellikleri üzerine yapılmış sistematik bir derlemedir. Geleneksel ve modern tıpta acı bademin, kas ve kemiklerin gelişimine katkıda bulunabileceği belirtilmiştir.

Kaynak: International Journal of Pharmaceutical and Phytopharmacological Research

Anti-kanser Etkiler Gösterebilir

Acı badem yağında bulunan fitokimyasallar (amigdalin, prunasin, hidroksibenzoik asit gibi) kanser hücresi döngüsünü inhibe edebilir. Ayrıca apoptozu düzenleyen molekülleri modüle edebilir.

Çalışma: Shalayel, M. H. F., Al-Mazaideh, G. M., Alanezi, A. A., Almuqati, A. F., & Alotaibi, M. (2023). The potential anti-cancerous activity of Prunus amygdalus var. amara extract.

Bulgular: Bu çalışma, Prunus amygdalus var. amara bitki ekstraktının anti-kanser potansiyelini incelemektedir. Çalışmada, ekstraktın sekiz farklı insan tümör hücre hattı (NB4, Huh-7, A-549, SKOV-3, PC-3, T-24, U937 ve Hep-2) üzerinde belirgin anti-kanser etkileri olduğu görülmüştür. 48 saatlik inkübasyon sonucunda, en düşük canlı hücre oranı %34.65 olarak kaydedilmiştir ve çoğu hücre, normal morfolojisini kaybederek küçülmüştür. Sonuçlar, hücre canlılığında belirgin bir azalma olduğunu ve doz ve süreye bağlı olarak kanser hücre büyümesinin önemli ölçüde engellendiğini göstermektedir​​.

Kaynak: Processes, 11(4), 1277.