Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği

Kreatinin Nedir?

Kreatinin amino asidi, kas metabolizmasının bir yan ürünü olup vücuttaki kas aktivitesi sonucunda üretilir ve böbrekler tarafından filtrelenerek atılır. Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde önemli bir biyokimyasal işaret olarak kullanılır.

Kreatinin karaciğerde anatomi gereği doğal olarak üretilmektedir. Karaciğerden kaslara dağılır. Karaciğerden çıkan kreatinin öncelikle beyin merkezine ulaşır. Sonrasında ise kaslara gönderilir. Vücudunuzun üretmiş olduğu kreatininin yaklaşık %95’i beyne iletilmektedir.

Kreatinin, yiyeceklerdeki proteinin sindirimi ve kas dokusunun normal yıkımı sonucunda oluşan atık üründür. Kandan böbrekler aracılığıyla temizlenir. Herkesin kanında bir miktar kreatinin bulunur; çok fazla olması, olası böbrek sorununun işareti olabilir.

Kreatinin değerleri, böbreğin görevinin yerine getirilip getirilmediğini ifade eder.

Kasların işlevi için önemli bir bileşiktir. Kas metabolizmasındaki gerekli maddeler görevini yerine getirdikten sonra, en son aşamada kreatinin kullanılır ve idrar yolu ile dışarı atılır.

Böbreklerden süzülen ve dışarı atılan bir madde de üredir. Kandaki üre miktarı BUN adı verilen bir sistemle ölçülür. Bu sistem aşırı sıvı kaybında değerleri belirtmek için kullanılır. Sıvı kaybında BUN seviyesi yükselirken kreatinin değeri düşer.

1913’ten 1928’e kadar hayvanlarda yapılan kreatinin ile besleme deneyleri alınan veya enjekte edilen kreatininin çoğunun değişmeden idrarda bulunduğunu; ancak bir kısmının asla geri kazanılamadığını gösterdi.

Kreatinin insanda enerji metabolizmasının bir ürünü olarak kabul edilmesinin yanı sıra, araştırmacılar kreatininin insan vücudundaki başka, belki de benzersiz bir işlevi olup olmadığını belirlemek için yoğun çaba sarf etmiştir.

Araştırmalar sonucunda kreatininin insan vücudunda değişikliğe uğradığı saptanmıştır. Amino-kreatinin ve dioksikreatinin türevleri, oluşturulabilecek birçok başka kombinasyondan sadece ikisidir. Bu ve birçok diğer kombinasyonun varlığı; zihinsel engelli çocukların, şizofrenik yetişkinlerin ve ciddi böbrek yetmezliği olan binlerce kişinin idrarında doğrulanmıştır.

Serum (kan) kreatinin testi, böbreklerin kanı ne kadar iyi süzdüğünü kontrol etmek için kullanılan bir kan testidir. Genellikle “temel metabolik panel” (BMP) veya “kapsamlı metabolik panel” (CMP) olarak adlandırılan bir paketin parçası olarak diğer testlerle birlikte istenir. En sık istenen laboratuvar testlerinden biridir ve rutin sağlık kontrolünün parçasıdır.

Çalışma: About Creatinine
Bulgular: Kreatinin hakkında her şeyi kaynakları ile birlikte açıklamaktadır.
Kaynak: Kidney.org

Çalışma: Jeff Golini, The Dangers of Creatinine
Bulgular: Kreatinin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı, kreatin takviyelerinin kas performansını artırma potansiyeli ve sporcular tarafından kullanımı. Bununla birlikte, uzun vadeli kullanımın veya yüksek dozların potansiyel riskleri konusunda da çeşitli görüşler sunmaktadır.

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktor desteği alınız. İçeriğimizde yer alan bilgiler reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…

Kreatinin Düşüklüğü Nedir?

Kreatinin seviyeleri, kas kütlesi ve böbreklerin kreatinini ne kadar iyi filtreleyebildiği gibi çeşitli faktörlerden etkilenir. Kadınlar ve erkekler için ideal kreatinin seviyeleri genellikle farklıdır; çünkü erkeklerin kas kütlesi genellikle daha fazladır.

Kreatin içeriği en yüksek olan dokular kas ve sinir (beyin) dokusudur, en düşük içerikler ise böbrek ve karaciğerde bulunabilir. Bu bağlamda kreatinin normal değeri 0.50 mg/dL ila 1.40 mg/dL aralığı civarındadır. Kreatinin düşüklüğü ise vücutta normalden daha düşük seviyelerde kreatinin bulunması durumudur.

Kadın ve erkeklerde farklı olmak üzere ideal bir kreatinin değeri vardır:

Cinsiyet	Normal Kreatinin Aralığı (mg/dL)
Kadınlar	0.5 – 1.1
Erkekler	0.6 – 1.3

*Bu aralıklar, genel sağlıklı bireyler için kabul edilen standart kreatinin seviyeleridir. Ancak, kreatinin seviyeleri kişisel sağlık durumu, yaş, kas kütlesi ve diğer bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Kreatinin Düşüklüğü Neden Olur?

Kreatinin düşüklüğüne ise bazı durumlar neden olur. Bu nedenleri inceleyecek olursak:

• Çok fazla sıvı tüketiminde,
• Kas kütlesinde azalma meydana geldiğinde,
• Protein eksikliği yaşandığında,
• Hamilelik döneminin 3, 4 ve 6. aylarında,
• Yaşlılık dönemine girildiğinde,
• Karaciğer problemlerinde kişide kreatinin eksikliği görülmektedir.

Bu gibi durumlarda doktora danışıp gerekli tahlillerin yapılması ve uygun görülen tedavinin başlaması sağlıklı karar olacaktır.

Kasın parçalanması kreatinin üretimini sağladığı için düşük kas kütlesi düşük kreatinin seviyelerine yol açabilir. Yaşlı yetişkinler kas kütlesi yaşla birlikte azaldığı için daha fazla risk altındadır. Ayrıca kötü beslenme düşük kas kütlesi ve dolayısıyla düşük kreatinin seviyelerine neden olabilir.

Kanda kreatinin düşüklüğü nedeni protein eksikliği veya düşük protein alımından kaynaklanıp kreatinin üretimini azaltabilir. Karaciğer hastalığı veya ciddi kas hastalıkları gibi durumlar, kreatinin düşüklüğüne neden olabilir.

Çalışma: Jo Lewin R.N – What should my creatinine level be?
Bulgular: Kreatinin düşüklüğü ve yüksekliğinden kaynaklar vererek bahsetmektedir.
Kaynak: Medicalnewstoday.com

Çalışma: Jeff Golini, The Dangers of Creatinine
Bulgular: Kreatinin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı, kreatin takviyelerinin kas performansını artırma potansiyeli ve sporcular tarafından kullanımı. Bununla birlikte, uzun vadeli kullanımın veya yüksek dozların potansiyel riskleri konusunda da çeşitli görüşler sunmaktadır.

Kreatinin Yüksekliği Nedir?

Kreatinin yüksekliğinin anlamanın iki yolu vardır. Koldan bir damardan kan alınır ve daha sonra laboratuvara gönderilerek detaylı analiz yapılır. Çıkan sonuçlara göre kanın normal kreatinin değerleri (yetişkinler için) genellikle şu seviyelerde olmalıdır:

• ABD birimleri: 0,84 ila 1,21 miligram per desilitre (mg/dL)
• Avrupa birimleri: 74,3 ila 107 mikromol per litre (umol/L)

Kanda kreatinin kaç olursa tehlikeli olur? sorusunun cevabı da burada gizlidir. Bu değerlerin üzerinde kreatin seviyeleri yüksek ve riskli olarak kabul edilebilir.

Diğer bir yöntem de idrar örneğidir. 24 saatlik idrar örneğinde normal idrar kreatinin aralıkları ise şunlardır:

• ABD birimleri: Erkekler için günlük 955 ila 2,936 miligram (mg/day); kadınlar için günlük 601 ila 1,689 mg
• Avrupa birimleri: Erkekler için günlük 8,4 ila 25,9 milimol (mmol/day); kadınlar için günlük 5,3 ila 14,9 mmol

Bu aralıkların üzerindeki idrar kreatinin seviyeleri yüksek olarak kabul edilir ve ek test veya tekrar test gerekebilir.

Kreatinin Yüksekliği Belirtileri

Kadın ve erkeklerde olması gereken kreatinin değeri uzun süre artış gösterdiğinde kreatinin yüksekliği meydana gelir. Bu durum ise kişide öncelikle yorgunluk ve susuzluk ile kendini gösterebilir. Bu belirtilere nefes darlığı ve mental bulanıklığı da eklenebilir. Mental bulanıklık, bilinç bulanıklığı olarak da bilinmektedir. Böbreklerde oluşan bir problem kreatinin seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

Kreatinin yüksekliği belirtileri yaygın olarak şu şekilde gözlemlenebilir:

• Özellikle alt vücutta sıvı tutulması
• Az miktarda idrar yapma
• Zayıflık veya yorgunluk hissi
• Kafa karışıklığı
• Bulantı
• Nefes darlığı
• Düzensiz kalp atışı
• Göğüs ağrısı
• Yüksek kan basıncı
• İdrarda kan (bu durum idrarı pembe veya kahverengi yapabilir)
• Yüksek protein seviyeleri nedeniyle köpüklü idrar
• Yüz, eller ve ayaklarda sıvı tutulması
• Yorgun hissetme
• Bulanık görme
• Artmış iştah

İlaç toksisitesi de böbreklere zarar verip işlevlerini bozabilir. Kemoterapi ilaçları, diüretikler, lityum ve proton pompası inhibitörleri bu ilaçlara örnek gösterilebilir.

Çalışma: Valencia Higuera – Low Creatinine: What You Need to Know
Bulgular: Kreatinin düşüklüğü ve yüksekliğinden kaynaklar vererek bahsetmektedir.
Kaynak: Healthline.com

Kreatinin Yüksekliği Neden Olur?

Kreatinin yükselmesine neden olan faktörler doktor tarafından incelenir. Eğer böbreklerinizle ilgili bir rahatsızlık varsa buna uygun ilaç tedavisine başlanır. Rahatsızlığı tetikleyen artı nedenler görüldüğünde doktorunuz sizin için en uygun tedaviye ve ilaca başvuracaktır. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde uzman yardımı almak mantıklı bir adım olacaktır.

Kreatinin Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Kreatinin faydası, kaslarınızın egzersiz yaparken çalışmaya devam edebilmeleri için enerji sağlamanıza yardımcı olmasıdır. Kırmızı et, deniz ürünleri ve sütten (inek, keçi ve koyun sütü gibi) kreatinin kaynağının yaklaşık yarısı gelir. Kreatinin nasıl düşürülür? sorusunun cevabı da bu besinleri diyette az yer vermekten geçebilir.

Diğer yarısını karaciğeriniz, böbrekleriniz ve pankreasınızda doğal olarak üretir. Bu organlar üretilen kreatinin yaklaşık %95’ini iskelet kaslarınıza ulaştırır, bu da fiziksel aktivite sırasında kullanılır. Geri kalan kısım kalbinize, beyninize ve diğer dokularınıza gider.

Konu: Creatine Supplements
Bulgular: Creatine yan etkileri, faydaları ve olası risklerinden bahsetmektedir.
Kaynak: Orthoinfo.aaos.org

Konu: Creatine
Bulgular: Creatine yan etkileri, faydaları ve olası risklerinden kaynaklar vererek bahsetmektedir.
Kaynak: My.clevelandclinic.org

Çalışma: Bougioukas KI, et al. Effects of Creatine Supplementation on Cognitive Function of Healthy Individuals: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials
Bulgular: B sistemik derleme çalışması, kreatin takviyesinin sağlıklı bireylerin bilişsel fonksiyonları üzerindeki etkilerini incelemiştir.
Kaynak: Experimental gerontology, 108, 166-173

Kreatin takviyesi almaya başlamadan önce sağlık uzmanınızla konuşarak sizin için güvenli olup olmadığını doğrulamanız önemlidir.

Kreatinin Nasıl Kullanılır?

Kreatinin her insanda var olan bir bileşiktir. Gün içinde ortalama 2 gram kreatinin salgılanır. Protein ağırlıklı beslenildiğinde bu oran artacaktır. Bazı durumlarda kreatinin miktarının biraz daha fazla olması gereklidir. Bunun için takviyeler alınır. Bu takviyeler spor öncesinde, spor sonrasında veya istenen her anda karşılanabilir. Takviye ilaçları doktorun tavsiye ettiği şekilde alabilirsiniz. Yaşınız ve kilonuz kullanım koşullarını etkileyecektir.

Kreatinin doğal yolla alınmayacaksa yani takviye olarak alınacaksa, başlangıçta kreatin depolarındaki hızlı artışa neden olan bir yükleme aşaması yaşanabilir. Belirli bir durum için en uygun ürün ve dozajın ne olabileceğini öğrenmek için bir sağlık uzmanıyla görüşülmelidir.

Takviyeler çoğu zaman yoğun ve ağır spor yapanlar tarafından alınır. 18 yaş üstü sporcular (halter, vücut geliştirme uzmanları) kırmızı veya beyaz etten alması yeterli olmayan kreatinini dışarıdan takviye ile doktor onayı sonrası alabilirler.

Kilo alma, yağ kaybı, kas yapma ve egzersiz için faydalı olan kreatinin pek çok çeşidi de bulunur. Bunlar şu şekildedir:

• Kreatin monohidrat
• Kreatin anhidroz
• Mikronize kreatin
• Kreatin hidroklorür (kreatin HCl)
• Kreatin etil ester
• Tamponlanmış kreatin
• Kre-Alkalin
• Crea-Trona
• Kreatin magnezyum şelat
• Sıvı kreatin
• Kreatin fosfat

Egzersizleriniz için en iyi takviye olan kreatin türünü seçmenize doktorunuz veya beslenme uzmanınız yardımcı olabilir.

Çalışma: Gufford, B. T., Ezell, E. L., Robinson, D. H., Miller, D. W., Miller, N. J., Gu, X., & Vennerstrom, J. L. (2013). pH-dependent stability of creatine ethyl ester: Relevance to oral absorption.
Bulgular: Kreatinin çeşitleri anlatılmaktadır.
Kaynak: Journal of dietary supplements, 10(3), 241-251.

Konu: Creatine – Uses, Side Effects, and More
Bulgular: Kreatinin nasıl kullanıldığı anlatılmaktadır.
Kaynak: Webmd.com

Çalışma: Awdishu, L., & Mehta, R. L. (2017). The 6R’s of drug induced nephrotoxicity.
Bulgular: İlaçların böbrekler üzerindeki toksik etkilerini derinlemesine inceleyen ve sınıflandıran bir yaklaşımı işlemektedir.
Kaynak: BMC nephrology, 18(1), 124.

Kreatinin Zararları ve Yan Etkileri

Kreatin çoğu zaman güvenli görünse de yüksek dozlarda alındığında böbrek hasarı gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Yüksek dozlar ayrıca vücudun kendi kreatinin üretimini de durdurabilir.

Amerikan Ortopedi Cerrahları Akademisi (AAOS)’na göre yan etkiler şunlardır:

• Karın ağrısı ve kasılma,
• Mide bulantısı ve kusma hissi,
• Baş dönmesi ve uyku hali,
• Kas krampları ve ishal,
• Böbrek rahatsızlığı ve solunum şikayetleri,
• Aşırı kilo artışı olarak gözlemlenebilir.

Bu alanda uzman Dr. Roberts’a göre kreatinin bilinen en net yan etkisi ise kilo alımıdır. Kendisi, “Genelleme yapmak zor ancak çoğu insan kreatin takviyelerini tüketirken yaklaşık beş kilo alır” diye belirtmiştir. Fakat Roberts, bu kilo alımının su ağırlığı olduğunu da belirtir ve ekler: “…aslında burada bir fayda var çünkü su kas hücrelerindedir, bu yüzden kaslarınızı hidrate etmeye yardımcı olur.”

 

Çalışma: Beck TW, Housh TJ, Johnson GO, Coburn JW, Malek MH, Cramer JT. Effects of a drink containing creatine, amino acids, and protein combined with ten weeks of resistance training on body composition, strength, and anaerobic performance.
Bulgular: Creatine takviyesinin takviyelerin ve egzersiz programlarının birleşik etkilerini değerlendirmektedir.
Kaynak: J Strength Cond Res. 2007;21(1):100-104.

Çalışma: Wax, B., Kerksick, C. M., Jagim, A. R., Mayo, J. J., Lyons, B. C., & Kreider, R. B. (2021). Creatine for exercise and sports performance, with recovery considerations for healthy populations.
Bulgular: Bu çalışmanın bulguları creatine takviyesinin potansiyel yan etkilerini ve risklerini değerlendirmektedir.
Kaynak: Nutrients, 13 (6), 1915.

Çalışma: Justin Roberts, Creatine supplements: what the research says about how they can help you get in shape, Anglia Ruskin University and Henry Chung, University of Essex
Bulgular: Kreatin takviyeleri, fiziksel performansı artırmada ve kas büyümesini desteklemede potansiyel faydaları ile geniş çapta araştırılmıştır.
Kaynak: Theconversation.com

Kreatinin Testi Nasıl Yapılır?

Kreatinin testi, böbreklerin kandaki atıkları ne kadar iyi süzdüğünün ölçüsü için gereklidir. Sağlıklı böbrekler, kreatini kandan süzer ve idrarla vücuttan atar. Kreatinin seviyelerini ölçmek için standart bir kreatinin kan testi kullanılır (serum kreatinin). Doktor testten önce gece yemeği yememenizi (aç olmanızı) isteyebilir. Kreatinin idrar testi için ise klinik tarafından sağlanan kaplarda 24 saat boyunca idrar toplanır.

Her iki test için de testten önce belirli bir süre et yemekten kaçınmak gerekebilir. Aynı şekilde kreatin takviyesi kullanılıyorsa kullanımını durdurmalıdır. Serum kreatinin testinde sağlık ekibinizden bir üye (genellikle hemşire), koldaki bir damara iğne yerleştirerek kan örneği alır. İdrar testi için ise klinikte tek bir örnek sağlamak veya evde 24 saat boyunca örnekler toplamak ve bunları kliniğe geri getirmek beklenebilir.

Klirens testi ise hem idrar hem de kan örneği alınarak uygulanır. 24 saat süre içinde idrar toplanır. Aynı zamanda kan örneği de sürekli alınır. Alınan örnekler kişinin bedenine göre hesaplanır ve sonuçlar doktor tarafından incelenir.

Konu: Creatinine test
Bulgular: Kreatinin testinin nasıl yapıldığına detaylı olarak değinmektedir.
Kaynak: Mayoclinic.org

Herhangi bir şikayetinizde dahiliye doktoruna gittiğinizde kan değerlerinizde kreatinin oranını görebilirsiniz. Doktorunuz rahatsızlık verici bir durumda size değeriniz hakkında bilgi verecektir. Eksikliğinde veya çok fazla görüldüğünde gerekli tedavi başlar.

Kreatinin Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kreatinin Yüksekliği Ne Olur?

Kreatinin yüksekliği böbrek fonksiyonlarıyla ilgili bir durumu ifade eder. Böbreklerin kreatinini vücuttan atma yeteneği zayıfladığında veya kas kütlesinde artış olduğunda kreatinin seviyeleri yükselebilir.

Kreatinin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kreatinin düşüklüğü kas kütlesinde azalma veya azalmış kas aktivitesi ile ilişkilidir. Bu durum, kas hastalıkları, yetersiz protein alımı, ciddi karaciğer hastalıkları veya bazı hormonal bozukluklar gibi durumlarla ilişkilidir.

Kreatinin Kaç Olması Lazım?

Kreatin düzeyleri bireyin yaşına, cinsiyetine ve kas seviyelerine bağlı olarak değişebilir. Yetişkinlerde 0.5 ile 1.4 mg/dL arasında olmalıdır. Ancak kreatinin seviyeleri laboratuvar yöntemlerine ve standartlara göre değişiklik gösterebilir.

Kreatinin Değeri Kaç Olursa Böbrek Yetmezliği Olur?

Kreatinin seviyesi erişkinlerde 1.2 mg/dL’nin üzerindeyse, böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve gerekirse tedaviye başlanmalıdır. Böbrek yetmezliği tanısı ve tedavisi konusunda detaylı bir değerlendirme için sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Kreatin Hangi Besinlerde Bulunur?

Kreatin, özellikle et (sığır eti, dana eti) ve deniz ürünlerinde (balık ve kabuklu deniz ürünleri) doğal olarak bulunur. İnek sütü, keçi sütü, koyun sütü gibi süt ve süt ürünleri de vücut için kreatin sağlayabilir.

Kreatinin Değeri Kaç Olursa Diyalize Girilir?

Diyaliz gerekliliği kreatinin seviyesinin 8-10 mg/dL veya üzerinde olduğu durumlarda ya da diğer böbrek yetmezliği belirtileri varsa düşünülür. Nitekim, tek başına kreatinin kan testi sonucu diyaliz için bir sonuç vermez. Doktor görüşü alınız.

Kreatin Böbrek Ağrısı Yapar Mı?

Kreatin böbrek ağrısına neden olmaz. Fakat bazı durumlarda çok yüksek dozlarda kullanımı (özellikle sporcuların yıllarca kullanması) veya böbrek sorunu olan bireylerde kreatin takviyelerinin kullanımıyla ilişkili böbrek fonksiyonlarında değişiklikler görülebilir.

Kreatinin Su İçerek Düşer Mi?

Kreatinin seviyeleri su içmekle doğrudan etkilenmez. Kreatinin vücutta böbrekler tarafından üretilen ve kandaki bir gösterge maddesi olarak bulunur. Su içmek, vücuttaki su dengesini düzenler ve böbreklerin işlevini destekleyebilir ama kreatinin seviyesini doğrudan düşürmez veya artırmaz.

Melatonin Nedir? Nelerde Bulunur?

Supplement Nedir? En İyi Supplementler

ZMA Nedir, Ne İşe Yarar? Ne Zaman, Nasıl Kullanılır?

Bcaa Nedir, Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır? Zararlı mı?

Biotin B7 Vitamini Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları, Eksikliği